Những con số biết nói….!
“Theo số liệu khảo sát từ Tổ chức ActionAid tại Việt Nam (là một tổ chức quốc tế chống đói nghèo làm việc tại hơn 40 quốc gia), có tới 87% phụ nữ và trẻ em gái tham gia khẳng định đã từng bị quấy rối tình dục nơi công cộng; 53,7% nhân viên văn phòng và 59,5% công chức nhà nước từng bị quấy rối tình dục từ hai đến năm lần. Có 89% nam giới và những người chứng kiến đã thấy các hành vi này, nhưng ⅔ trong số họ không làm gì cả.
Nhận diện các hình thức quấy rối tại nơi làm việc
– Quấy rối bằng lời nói: những lời nhận xét hạ thấp, xúc phạm, lăng mạ, nói xấu, đùa cợt; hay những bình luận, nhận xét không đúng đắn, có ngụ ý; và những lời chỉ trích vô lý. Quấy rối bằng lời nói có thể khó nhận ra và là một hình thức bạo lực phi vật chất.
– Quấy rối thể xác: những cử chỉ không mong muốn như tiếp xúc và cố tình đụng chạm vào quần áo, tóc, mặt hoặc da của người khác. Hoặc nghiêm trọng hơn như hành hung thể xác, đe dọa bạo lực và gây thiệt hại cho tài sản cá nhân.
– Quấy rối tâm lý: điển hình là coi thường thành tích của ai đó, đưa ra những yêu cầu bất khả thi, áp đặt thời hạn không hợp lý cho một nhân viên cụ thể, liên tục yêu cầu nhân viên thực hiện những nhiệm vụ nằm ngoài phạm vi công việc của họ hoặc kiên trì phản đối mọi điều ai đó nói. Hành vi quấy rối tâm lý có thể xem là một hình thức bắt nạt tâm lý có chủ ý.
– Quấy rối trên mạng (bắt nạt trên mạng): bao gồm đăng những lời đe dọa hoặc bình luận hạ thấp trên mạng xã hội, tạo tài khoản ảo để bắt nạt, lăng mạ, chế giễu ai đó trực tuyến cũng như đưa ra những cáo buộc sai trái trên mạng.
Thực tế tại Việt Nam, trong một số môi trường làm việc, nhất là trong sản xuất, nhân viên nam hay có những lời lẽ trêu ghẹo, mang bộ phận nhạy cảm của đồng nghiệp nữ ra đám đông làm trò cười và cho rằng đó là chuyện “trêu vui thôi mà”, nhưng ít ai nghĩ đến những ảnh huởng tâm lý của các nạn nhân. Nhiều người vẫn xem nhẹ hình thức QRTD bằng lời nói ở Việt Nam bởi quan niệm sai lầm: “làm hoa cho người ta hái, làm gái cho người ta trêu…”. Chính vì vậy, mọi người thường thờ ơ, hoặc không nhận ra tính nghiêm trọng của những hành vi đó. Vì thế, hành vi QRTD nơi công cộng và trong môi trường làm việc vẫn âm thầm diễn biến phức tạp.
Các nạn nhân hãy dũng cảm tố cáo
Trên thực tế, có rất nhiều nạn nhân bị QRTD chốn công sở như các nạn nhân trên, nhưng không phải ai cũng dũng cảm đứng lên tố cáo hành vi này. Họ phải đối diện với nhiều nỗi sợ khác nhau: sợ mất việc, sếp ghét, đồng nghiệp đánh giá, gia đình xấu hổ. Một số người còn có tâm lý đổ lỗi cho nạn nhân: “Chắc tính cách lẳng lơ, ăn mặc thế nào mới bị “gạ tình”?.
Theo các chuyên gia đánh giá, để xóa bỏ QRTD từ nơi làm việc, trách nhiệm sẽ thuộc về nhiều phía. Trước hết, các doanh nghiệp cần phải thiết lập các chính sách và quy định rõ ràng về QRTD và áp dụng chúng một cách nghiêm túc. Lãnh đạo và các nhân viên cũng cần p ải tham gia vào việc tạo ra môi trường làm việc an toàn và không phân biệt đối xử. Nếu không xử lý tình hình, đơn vị sẽ gánh chịu thiệt hại nặng nề không chỉ về mặt uy tín mà còn về mặt kinh doanh, như đã thấy trong trường hợp của đơn vị xuất bản vừa qua.
Với nạn nhân, việc tố cáo đến cơ quan chức năng là một bước quan trọng. Họ cần liên hệ với các cơ quan như cảnh sát hoặc cơ quan quản lý lao động để báo cáo vụ việc và nhận được sự hỗ trợ pháp lý. Mặc dù hầu hết các vụ việc xảy ra bất ngờ và nạn nhân không kịp chuẩn bị bằng chứng, nhưng việc tố cáo vẫn là bước đầu tiên quan trọng trong việc bảo vệ bản thân và ngăn chặn các vụ quấy rối tương lai.
Câu hỏi đặt ra: ai trong chúng ta, những nhà quản lý nhân sự đã từng phải đối mặt giải quyết những vụ việc quấy rối trong tổ chức nơi mình làm việc? Ai đã từng bối rối khi không thể xác định chắc chắn đúng – sai trong những tình huống quấy rối nhạy cảm và phức tạp? Hãy mường tượng nếu chính chúng ta trở thành một nạn nhân vô tình hoặc hữu ý trong câu chuyện quấy rối tình dục nơi công sở thì phản ứng của chúng ta sẽ như thế nào?…
Hãy đến và cùng chia sẻ, thảo luận những câu chuyện, những góc nhìn, những quan điểm về QRTD, cách nhận diện và các giải pháp phòng ngừa để góp phần xây dựng một môi trường làm việc văn minh với các chuyên gia có mặt tại Hội thảo của Hiệp hội HRA ngày 15/11/2025 tới đây.
(Nguồn: Báo Người Lao Động; Báo Pháp Luật)
